Skontaktuj się z nami

Polacy zbankrutowali z kredytami na miliard złotych

25 stycznia 2017

Niemal 1 miliard złotych, tylko w bankach wyniosły zobowiązania osób, które ogłosiły upadłość konsumencką w latach 2015 i 2016 r. Przeciętny dług kredytowy osoby bankrutującej w 2016 r. prawie 181 tys. zł, a w 2015 r. 232 tys. zł – wynika z danych BIK oraz BIG InfoMonitor. Co czwarta bankrutująca osoba nie miała kredytów wcale.

W 2016 r. upadłość konsumencką ogłosiło 4450 osób, niemal dwukrotnie więcej niż w pierwszym roku obowiązywania zliberalizowanego prawa o upadłości konsumenckiej, kiedy to liczba ta sięgnęła 2113*.

- Jak sprawdziliśmy, same bankowe zaległości osób, które zbankrutowały w latach 2015 i 2016 wyniosły 980,2mln zł**. Ponad 408 mln zł przypadło na 2015 r., a 572 mln zł na 2016 r. – informuje Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.  - Największy udział w tej dwuletniej puli mają kredyty mieszkaniowe - 60 proc., choć najczęściej upadłość ogłaszają posiadający wyłącznie kredyty na konsumpcję – dodaje Sławomir Grzelczak.

 Wykres.jpg

W minionym roku wyłącznie z kredytami konsumpcyjnymi po ostateczność jaką jest upadłość sięgnęło prawie 57 proc. osób. Kolejnych blisko 26 proc. nie miało jakichkolwiek zobowiązań w bankach - wynika z analizy Biura Informacji Kredytowej i BIG InfoMonitor. W przypadku tych osób może wchodzić w grę nadmierne zadłużenie konsumpcyjne w niebankowych firmach pożyczkowych oraz zaległości z tytułu różnego rodzaju płatności pozakredytowych, a także zobowiązań w ZUS czy Urzędach Skarbowych, pozostałe po prowadzonej wcześniej firmie.

Mimo, zastrzeżenia w ustawie, że wniosek o ogłoszenie upadłości osoby uprzednio prowadzącej działalność gospodarczą, która w stosownym czasie nie złożyła wniosku o upadłość firmy może zostać oddalony i nie będzie ona mogła ogłosić upadłości konsumenckiej, sądy ze względów słuszności lub humanitarnych mogą postępowanie upadłościowe przeprowadzić.

Kredyty mieszkaniowe, które pod względem wartości dominują, miało wśród bankrutujących w 2016 r., niecałe 18 proc. osób. - 4,4 proc. posiadało wyłącznie zadłużenie mieszkaniowe, a 13,2 proc. poza kredytami na nieruchomości spłacało też konsumpcyjne.    

Prawie 600 mln zł stanowią kredyty mieszkaniowe

Choć kwota kredytów osób bankrutujących rośnie z roku na rok to średnia zaległość jednej osoby znacząco się obniżyła – z 230 709 zł w 2015 r. spadła w 2016 r. do 180 876 zł, czyli o niemal 50 tys. zł.

Tabela2.jpg

Powód? Znacznie niższy odsetek bankrutujących z kredytami mieszkaniowymi. Gdy w pierwszym roku prawie co czwarta ogłaszająca upadłość osoba (23 proc.) miała kredyt mieszkaniowy, to w 2016 r. odsetek ten wyniósł 18 proc. Można również zaobserwować, że w pierwszej fali orzeczeń dotyczących upadłości konsumenckiej, bankrutowały osoby z wyższymi kwotami kredytów mieszkaniowych. Średnie zadłużenie z tytułu kredytu mieszkaniowego w 2015 r. przekraczało 539 tys. zł, wobec 424 tys. zł w 2016 r. Co nie zmienia faktu, że kwota ta wciąż mocno odstaje od rynkowej średniej pożyczanej na mieszkanie. Według danych raportu AMRON- SARFiN od lat Polacy pożyczają na ten cel ok. 210-220 tys. zł. Jedną z przyczyn wysokiego poziomu długów z tytułu kredytów mieszkaniowych jest jednak liczba tych kredytów. Na 1265 bankrutujące w latach 2015-2016 osoby z zadłużeniem na mieszkanie: 1 036 miało jeden kredyt, 188 – dwa, a 39 - od trzech do sześciu. W ostatnim przypadku, posiadających od trzech do sześciu kredytów mieszkaniowych, zadłużenie z tego tytułu warte było przeciętnie 1,1 mln zł.

Dominującą walutą w kredytach mieszkaniowym osób bankrutujących w minionych dwóch latach jest złoty. Zadłużenie w rodzimej walucie stanowiło 69 proc., 28 proc. były to kredyty frankowe, a niecałe 3 proc. w euro. 

Sumy zaległości osób posiadających wyłącznie kredyty konsumpcyjne to średnio na osobę 84 732 zł w 2015 r. i 82 190 zł w 2016 r.

Portret bankruta

Kto najczęściej ogłasza upadłość? Kobieta, która ma niewiele ponad 49 lat oraz dwa do czterech kredytów konsumpcyjnych, zamieszkująca w województwie mazowieckim – wynika z danych BIG InfoMonitor i BIK.

Tabela3.jpg

Panie od początku obowiązywania nowych przepisów dotyczących upadłości dominują wśród ogłaszających bankructwo. W 2015 r. udział kobiet wynosił ponad 57 proc., by w zeszłym roku spaść o 1 pkt. proc.

Tabela4.jpg

Jeśli chodzi o liczbę umów kredytowych bankrutujących Polaków, to zdecydowanie najczęściej są to osoby, które mają od dwóch do czterech kredytów. W ub.r. w takiej sytuacji była ponad jedna trzecia. Więcej niż jedna czwarta nie miała żadnego kredytu w banku, jedna piąta miała jedno zobowiązanie, a blisko jedna piąta od pięciu do nawet kilkunastu.

W ujęciu geograficznym niekwestionowanym liderem, kolejny rok jest województwo mazowieckie. Na Mazowsze przypada co trzecia złotówka z kwoty kredytów spłacanych przez ogłaszających upadłość, stąd też wywodzi się co piąta osoba, która zdecydowała się na bankructwo, choć udział dorosłych mieszkańców Mazowsza w populacji całej Polski wynosi niecałe 14 proc.

Na drugim miejscu znalazł się Śląsk, skąd pochodzi ponad 11 proc. osób spośród 4 430 bankrutujących w 2016 r. Dalej jest Wielkopolska oraz woj. kujawsko-pomorskie.

Tabela5.jpg

*zestawienie pokazujące liczbę dłużników kredytowych w BIK oraz pozakredytowych w BIG InfoMonitor

Wciąż niemal niezauważalna pozostaje instytucja upadłości konsumenckiej w województwach opolskim i lubelskim, gdzie w ciągu 2016 r. upadłość ogłosiło poniżej 100 osób.  

Liczba osób ogłaszających upadłość w dużej mierze odzwierciedla rozkład terytorialny osób posiadających zaległości w obsłudze rat kredytów i bieżących rachunków. Prezentowane w Raporcie InfoDług dane pokazują, że najwięcej osób z problemami w obsłudze bieżących zobowiązań mieszka na Śląsku i Mazowszu i to w tych województwach miało miejsce najwięcej upadłości w minionym roku. W rankingu województw, pod względem liczby upadłości konsumenckich w 2016 r. stosunkowo nisko, bo na szóstej pozycji znalazł się Dolny Śląsk, który pod względem liczby nierzetelnych dłużników jest trzeci. Wysoko natomiast, bo na piątym miejscu widać Małopolskę, która w Raporcie InfoDług, w liczbie niesolidnych dłużników jest dopiero dziewiąta. Podobnie sytuacja przedstawia się z woj. podkarpackim i świętokrzyskim, którym liczba mieszkańców z kłopotami w obsłudze zobowiązań daje końcowe miejsca w InfoDługu, natomiast na liście największej liczby ogłoszonych upadłości konsumenckich zajmują one odpowiednio 9. i 11. miejsce.

109 osób ma kredyty za ponad 1 mln zł

11 najbardziej zadłużonych w bankach bankrutów z 2016 r. ma zobowiązania przekraczające 3 mln zł i nie w każdym przypadku, jak miało to miejsce u rekordzistów w 2015 r., na milionowe zaległości składa się kredyt mieszkaniowy. Rekordzista, 42-letni mężczyzna ma kredyty o wartości 10,19 mln zł, z czego dwa mieszkaniowe na sumę 2,35 mln zł, pozostałe zobowiązania na blisko 8 mln zł zostały zaciągnięte na konsumpcję. Druga osoba, w zestawieniu, 40 letnia kobieta ze Śląska z pięcioma kredytami, cztery zaciągnęła na nieruchomości a jeden na konsumpcję. Jej zaległość budują głównie kredyty mieszkaniowe o wartości 4,9 mln zł, bo jeden konsumpcyjny wart jest ok. 200 tys. zł. Na trzecim miejscu znalazło się małżeństwo z woj. łódzkiego, które wspólnie ogłosiło upadłość konsumencką. Kobieta ma 54 lata, a mężczyzna 58 lat. Winni są bankom 4,6 mln zł z tytułu dwóch kredytów: konsumpcyjnego oraz mieszkaniowego, dominuje konsumpcyjny na ponad 4,4 mln zł. Piąty jest 48 latek z Warszawy z jednym kredytem mieszkaniowym wartym nieco ponad 4 mln zł. Kolejna osoba to również mężczyzna ze stolicy, ma 38 lat, a pięć jego kredytów składa się na 4 mln zł, z czego 3,9 mln zł przypada na trzy mieszkaniowe. Z kolei m.in. trzy kredyty, wyłącznie konsumpcyjne, na kwotę 3,3 mln zł doprowadziły do upadłości małżeństwo 50-latków z Małopolski. Kredytów mieszkaniowych nie ma również, dziewiąty na liście osób ogłaszających upadłość w 2016 r., 60 latek z Mazowsza. Zbankrutował z jednym kredytem konsumpcyjnym na kwotę 3,2 mln zł. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja kolejnej osoby - 44 latki z Mazowsza. Na sumę jej zobowiązań bankowych - 3,1 mln zł - składa się 7 kredytów, w tym trzy mieszkaniowe warte 3 mln zł. Kwotę nieznacznie przewyższającą 3 mln zł kredytów ma jeszcze jedenasty z rekordzistów - 47 latek z Mazowsza, jeden na nieruchomość na blisko 3 mln zł i drugi konsumpcyjny na prawie 100 tys. zł . Kolejne osoby z zestawienia mają zobowiązania nieprzekraczające 3 mln zł, co nie oznacza, że są niskie. Na liście bankrutujących w 2016 r. 109 osób ma zaległości w bankach wyższe niż 1 mln zł.

Osoba, która ogłosi upadłość konsumencką przez 10 lat nie będzie mogła powtórzyć tej procedury. Musi się również liczyć z tym, że informacje o upadłości znajdą się w BIK i będą podawane w raportach do momentu pojawienia się ponownej możliwości ogłoszenia upadłości.

*dane na podstawie publikacji orzeczeń sądowych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

**W danych tych zadłużenie w pełnej kwocie przypisywane jest do każdej osoby oddzielnie. Jeśli, więc upadłość ogłaszają dwaj współkredytobiorcy np. małżonkowie z kredytem mieszkaniowym, którym do wspólnej spłaty pozostało 300 tys. zł, to do każdej osoby oddzielnie przypisywana jest kwota 300 tys. zł.  


Kontakt dla mediów

zdjęcie Halina Kochalska
Halina Kochalska
Rzecznik prasowy BIG InfoMonitor
BIG InfoMonitor
+48 22 486 56 16 +48 602 601 010 halina.kochalska@big.pl