Biuro prasowe

Większość Polaków twierdzi, że etyczne zachowania w finansach są istotne w ich codziennym życiu, ale praktyka ujawnia szokujący rozdźwięk pomiędzy deklaracjami a rzeczywistością. Skutkiem tego jest kwota blisko 130 mld zł zaległych długów konsumentów i firm, za którą kryje się powszechne przyzwolenie na „cwaniactwo”, racjonalizowanie omijania zasad i standardów etycznych. Raport BIG InfoMonitor i BIK: „Kultura finansowa Polaków. Postawy konsumentów i przedsiębiorców w świecie finansów” rzuca światło na zachowania konsumentów i przedsiębiorców, a także ujawnia skalę nieakceptowalnych etycznie postaw, od celowej jazdy bez biletu, przez sugerowanie rezygnacji z paragonu, aż po paraliżujące zatory płatnicze w biznesie.

Najnowsze badanie przygotowane dla BIG InfoMonitor i BIK ujawnia istotne sygnały ostrzegawcze dotyczące kondycji finansowej firm. Blisko jedna czwarta przedsiębiorców deklaruje, że w bieżącym roku ich firmy były realnie zagrożone likwidacją. Upadłości bądź zawieszenia działalności w 2026 roku obawia się z kolei 26 proc. biznesów. Najczęściej na to ryzyko wskazują przedstawiciele przemysłu, handlu i budownictwa.

Przeciętny niesolidny dłużnik zmaga się obecnie z zaległymi zobowiązaniami kredytowymi i pozakredytowymi o łącznej wartości 34 477 zł. Choć ta uśredniona kwota jest alarmująca, kryje za sobą ogromną rozpiętość problemów, które doskonale odzwierciedlają dynamikę wpadania w spiralę zadłużenia. Analiza danych BIG InfoMonitor i BIK ujawnia, że podczas gdy najwyższe sumy zaległości generowane są przez długoterminowe kredyty bankowe, to masowe, niższe kwoty niespłaconych długów pozakredytowych stanowią powszechny, początkowy punkt zapalny. Szczególnie niepokojące jest to, że ponad 405 tysięcy Polaków ma jednoczesne problemy z obiema kategoriami zadłużenia, co świadczy o głęboko zakorzenionym i skumulowanym kryzysie finansowym.

Polscy seniorzy (65+) mają na koncie rekordowy dług. Łączna kwota ich zaległych zobowiązań pozakredytowych i kredytowych widocznych w bazach BIG InfoMonitor i BIK sięgnęła w III kwartale 2025 roku aż 12,2 mld zł. Co istotne, wzrost niespłaconego długu nastąpił pomimo spadku liczby zadłużonych osób. To sygnał, że choć problem dotyka mniejszą grupę, to ci, którzy już mają kłopoty, wpadają w coraz głębszą finansową pułapkę. Ich średnie zadłużenie rośnie lawinowo, czyniąc tę grupę jedną z najbardziej wrażliwych społecznie.

Polacy coraz ostrożniej podchodzą do swoich finansów, traktując oszczędności przede wszystkim jako poduszkę bezpieczeństwa na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń – wynika z badania przygotowanego na zlecenie BIG InfoMonitor. Zdecydowana większość gromadzonych środków (75 proc.) ma chronić przed niespodziewanymi wydatkami lub utratą dochodu – cel ten dominuje w planach oszczędnościowych. Jednocześnie niestabilna sytuacja ekonomiczna zmusza aż jedną trzecią dorosłych do regularnego sięgania po te rezerwy w celu pokrycia podstawowych kosztów życia.

Brak alimentów ma ogromny wpływ na codzienne funkcjonowanie dzieci. Już blisko 17 miliardów złotych wynosi dług alimentacyjny widoczny w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor. To o ponad 800 mln zł więcej niż rok wcześniej, o 2,2 mld zł więcej niż przed dwoma laty i aż o ponad 6,7 mld zł w porównaniu z 2021 rokiem. Średnio na niepłacącego zasądzonych świadczeń rodzica przypada obecnie 58,6 tys. zł. Za każdą z tych złotówek kryją się nie tylko trudne sytuacje rodzinne, ale też skutki finansowe, które ponosi całe społeczeństwo. Od Funduszu Alimentacyjnego, przez koszty egzekucji długów, aż po obciążenie systemu opieki społecznej.